Article from Razali’s FB page.

Dua minggu lepas saya ada menulis tentang kemelut yang dihadapi Sri Lanka, salah satunya ialah kegagalan membayar balik hutang. Ramai penganalisis mengandaikan punca utama masalah negara tersebut ialah tahap hutang terlalu tinggi.

Tetapi semata-mata dari sudut kewangan (bukan dari kaca mata Islam), terlalu banyak hutang bukan punca mutlak masalah sesuatu entiti. Tak kiralah entiti tersebut sebuah negara, syarikat, perniagaan kecil atau individu.

Masalahnya ialah aset yang diperolehi / dibeli / dibiayai daripada hutang yang diambil gagal menjana pulangan yang cukup tinggi untuk menampung faedah, dan juga membayar balik nilai pokok hutang tersebut.

Apabila kita ambil hutang, ini bukan bermakna tiba-tiba kita ada satu liabiliti besar yang timbul tanpa sebarang pertimbangan. Kita akan terima aset dalam bentuk wang, yang boleh digunakan untuk:

1. Membiayai projek

2. Membeli aset / hartanah

3. Memulakan perniagaan

4. Membiayai modal kerja

5. Lain-lain tujuan

Masalah timbul bukan kerana terlalu banyak hutang, tetapi wang yang diterima oleh hutang tersebut tidak digunakan dengan cukup bermanfaat untuk menjana pulangan yang setimpal.

Antara masalah yang mungkin dialami penghutang ialah:

1. Kos projek lebih tinggi daripada dijangka menyebabkan ROI lebih rendah

2. Aset langsung tak menjana pulangan dan rosot nilai

3. Perniagaan rugi

4. Keadaan luar jangka seperti bencana alam atau pandemik

5. Salah kendali / rasuah

6. Pengurusan wang kurang cekap

Ada negara dan syarikat yang mempunyai hutang tinggi tetapi tidak atau belum menghadapi masalah kerana projek/aset mereka adalah ‘performing’, nilai aset semakin meningkat dan ada cukup sumber untuk membiayai hutang.

Apabila membuat permohonan pinjaman, banyak pihak yang benar-benar yakin tentang unjuran pulangan projek, aset atau perniagaan mereka. Tetapi lazimnya dalam unjuran yang dibuat, senario positif diandaikan.

Dalam dunia sebenar banyak masalah akan timbul yang boleh menyebabkan keadaan yang diramalkan tidak menjadi kenyataan.

Kesannya ialah kegagalan pembayaran, yang hanyalah ‘symptom’ atau gejala bagi masalah sebenarnya, iaitu kegagalan aktiviti / perniagaan/ projek / aset yang dibiayai oleh hutang tersebut.

Nota: Pandangan peribadi saya terhadap hutang ialah “less is better, zero is best”.

(Article from Razali’s FB page)

Sri Lanka baru-baru ini telah mengisytiharkan negara tersebut muflis dan akan menghentikan semua pembayaran faedah dan juga wang pokok bagi hutang yang ditanggungnya.

Keadaan ini ekoran krisis ekonomi paling teruk dalam sejarah Sri Lanka, yang menyebabkan beberapa masalah yang teramat besar dan menimbulkan kesan berikut:

1. Rizab asing yang tinggal hanya USD2.2 bilion sahaja (Perbandingan: Malaysia lebih kurang USD115 bilion)

2. Tidak mampu membayar hutang yang tinggi, terutamanya dalam mata wang asing

3. Tiada wang untuk mengimport bekalan makanan, bahan asas dan ubat-ubatan.

4. Kekurangan bahan api, yang terpaksa dicatu bekalannya

5. Bekalan kuasa hanya 12 jam sehari di tempat tertentu

6. Kemerosotan nilai mata wang

7. Penutupan pasaran saham selama lima hari

Krisis ekonomi yang teruk sebegini jarang berlaku disebabkan hanya satu faktor. Berikut adalah antara punca yang dilaporkan di media (ada di luar kawalan dan banyak boleh dikawal):

1. Tahap hutang luar yang tinggi

2. Pengurusan ekonomi kurang baik yang berlaku sekian lama

3. Krisis Covid-19 menyebabkan hasil pelancongan berkurangan (tetapi masalah sudah mula berlaku sebelum Covid, cuma ia menjadikan krisis lebih teruk)

4. Tahap inflasi semasa yang semakin tinggi

5. Langkah mengurangkan cukai (niat baik tetapi kesan negatif)

6. Membuat keputusan mengharamkan import baja dan menggunakan 100% kaedah organik, menyebabkan penurunan ketara penghasilan makanan (juga niat asal baik).

Ada sesetengah penganalisis mendakwa krisis ekonomi berlaku disebabkan perangkap hutang dari China, tetapi laporan lain mengatakan ia tidak tepat kerana China mewakili hanya 10% hutang.

Malah hutang dari Jepun lebih tinggi pada 11%. Negara juga mengambil banyak pinjaman daripada IMF, dengan syarat-syarat fiskal yang ketat dan kemungkinan akan mendapatkan lagi dana IMF untuk cuba mengatasi krisis ini.

Sri Lanka juga meminta bantuan India dan China untuk menghapuskan hutang, sebaliknya kedua-dua negara memberikan bantuan lain, iaitu kemudahan kredit tambahan untuk membeli keperluan asas.Ini bermakna krisis hutang cuba diselesaikan dengan menambah hutang.

Mungkin sukar untuk meminta negara-negara yang bakal rugi kerana memberi hutang kepada Sri Lanka membatalkan hutang begitu sahaja.

Pendek kata walaupun negara-negara atau institusi pemberi hutang mahu membantu dan tidak bertindak seperti Ahlong atau institusi kredit biasa, dan kadarnya pun tidak begitu tinggi, kemelut hutang tetap boleh berlaku.

Semoga krisis di Sri Lanka menjadi peringatan buat negara kita, syarikat-syarikat korporat dan juga individu tentang pro dan kontra berhutang.